تروجان چیست و انواع آن

تروجان چیست و انواع آن

امروزه با افزایش استفاده از اینترنت، تهدیدات امنیتی نیز گسترش یافته‌اند. یکی از این تهدیدات، تروجان‌ها هستند که می‌توانند اطلاعات شخصی و امنیت سیستم‌های کاربران را به خطر بیندازند. در این مقاله، به بررسی تروجان چیست و انواع آن می‌پردازیم.

 تروجان چیست ؟

تروجان (Trojan) نوعی بدافزار است که به طور مخفیانه وارد سیستم شده و عملکرد مخربی انجام می‌دهد. این بدافزار برخلاف ویروس‌ها و کرم‌های کامپیوتری، قابلیت تکثیر خودکار ندارد، اما می‌تواند به سرقت اطلاعات، کنترل سیستم و سایر فعالیت‌های مخرب منجر شود.

 تاریخچه تروجان

نام “تروجان” از داستان افسانه‌ای جنگ تروا الهام گرفته شده است. در این داستان، یونانیان برای فتح شهر تروا، یک اسب چوبی بزرگ ساختند و تعدادی از سربازان خود را داخل آن پنهان کردند. اهالی تروا این اسب را به عنوان هدیه‌ای از سوی دشمن به داخل شهر بردند، اما شب هنگام، سربازان مخفی شده در اسب بیرون آمده و دروازه‌های شهر را برای ارتش یونان باز کردند. به همین ترتیب، تروجان‌های دیجیتالی نیز در ظاهر بی‌خطر به نظر می‌رسند اما عملکرد مخربی در پس‌زمینه دارند.

 انواع تروجان‌ها

 ۱. تروجان دسترسی از راه دور (Remote Access Trojan – RAT)
این نوع تروجان به مهاجمان امکان کنترل کامل سیستم قربانی را می‌دهد. مهاجم می‌تواند فایل‌ها را دستکاری کند، داده‌ها را سرقت کند و حتی دوربین و میکروفون دستگاه را فعال کند.
نمونه‌های معروف: DarkComet، BlackShades، njRAT

۲. تروجان ثبت‌کننده کلید (Keylogger Trojan)

تروجان‌های Keylogger برای ثبت تمامی کلیدهای فشرده‌شده روی صفحه‌کلید استفاده می‌شوند. این نوع بدافزار معمولاً برای سرقت اطلاعات ورود به سیستم‌های بانکی و حساب‌های کاربری به کار می‌رود. نمونه‌های معروف: Ardamax Keylogger، Refog Keylogger

 ۳. تروجان بانکی (Banking Trojan)

این نوع تروجان‌ها به‌طور خاص برای سرقت اطلاعات بانکی و مالی کاربران طراحی شده‌اند. این بدافزارها معمولاً روی دستگاه‌های آلوده فعالیت کرده و اطلاعات کارت‌های اعتباری، رمزهای عبور و سایر داده‌های حساس را ارسال می‌کنند. نمونه‌های معروف: Zeus، SpyEye، Dridex

 ۴. تروجان درب‌پشتی (Backdoor Trojan)

تروجان‌های درب‌پشتی به هکرها اجازه می‌دهند بدون اطلاع کاربر، به سیستم نفوذ کرده و دستورات مخرب اجرا کنند. این نوع تروجان معمولاً همراه با سایر بدافزارها نصب می‌شود و می‌تواند به کنترل کامل سیستم منجر شود. نمونه‌های معروف: Back Orifice، NetBus

 ۵. تروجان دانلودکننده (Downloader Trojan)

این نوع تروجان پس از نفوذ به سیستم، سایر بدافزارها را دانلود و اجرا می‌کند و معمولاً برای گسترش بدافزارهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بدافزارها معمولاً در ایمیل‌های فیشینگ یافت می‌شوند. نمونه‌های معروف: Nemucod، Upatre

۶. تروجان جعل هویت (Fake AV Trojan)

این تروجان‌ها خود را به عنوان نرم‌افزارهای امنیتی یا آنتی‌ویروس جعلی معرفی می‌کنند و از کاربران می‌خواهند برای حذف ویروس‌های تقلبی، مبلغی پرداخت کنند. **نمونه‌های معروف:** WinFixer، Antivirus 2009

 ۷. تروجان پیامکی (SMS Trojan)

این نوع بدافزار معمولاً در دستگاه‌های موبایل یافت می‌شود و پیامک‌هایی به شماره‌های پرهزینه ارسال می‌کند که موجب افزایش هزینه قبض تلفن کاربران می‌شود. **نمونه‌های معروف:** FakePlayer، SMS-Flooder

 ۸. تروجان تبلیغاتی (Adware Trojan)

این تروجان‌ها کاربران را با نمایش تبلیغات مزاحم مورد هدف قرار می‌دهند و ممکن است داده‌های مرورگر را جمع‌آوری کنند. این بدافزارها اغلب تجربه کاربری را کاهش داده و عملکرد دستگاه را مختل می‌کنند. نمونه‌های معروف: Fireball، DollarRevenue

روش‌های شناسایی و حذف تروجان‌ها

 ۱. استفاده از آنتی‌ویروس معتبر
نصب و به‌روزرسانی مداوم آنتی‌ویروس‌های قوی مانند Kaspersky، Bitdefender و Norton توصیه می‌شود. این ابزارها می‌توانند تروجان‌ها را شناسایی و حذف کنند.
 ۲. عدم دانلود از منابع ناشناس
باید از دانلود فایل‌ها و نرم‌افزارها از منابع غیررسمی و مشکوک خودداری کرد. همچنین بررسی نظرات و رتبه‌بندی‌های کاربران می‌تواند به تشخیص فایل‌های مخرب کمک کند.
۳. بررسی ایمیل‌ها و پیوست‌ها
تروجان‌ها معمولاً از طریق ایمیل‌های فیشینگ منتشر می‌شوند، بنابراین کاربران باید پیوست‌ها و لینک‌های ناشناس را باز نکنند. توجه به آدرس ایمیل فرستنده و بررسی صحت لینک‌ها ضروری است.
۴. به‌روزرسانی مداوم سیستم‌عامل و نرم‌افزارها
بسیاری از تروجان‌ها از آسیب‌پذیری‌های امنیتی بهره می‌برند، بنابراین به‌روزرسانی‌های امنیتی باید نصب شوند. سیستم‌های قدیمی‌تر معمولاً در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
 ۵. استفاده از فایروال
فعال‌سازی فایروال می‌تواند به جلوگیری از ارتباطات ناخواسته و نفوذ هکرها کمک کند. بسیاری از تروجان‌ها برای ارسال داده به سرورهای کنترل‌کننده به اتصال اینترنت نیاز دارند که فایروال می‌تواند آن را مسدود کند.
۶. بررسی پردازش‌های مشکوک
با استفاده از “Task Manager” در ویندوز یا “Activity Monitor” در مک، کاربران می‌توانند پردازش‌های مشکوک را شناسایی و متوقف کنند. برخی از تروجان‌ها در پس‌زمینه اجرا شده و عملکرد سیستم را کند می‌کنند.
 جمع‌بندی
تروجان‌ها یکی از خطرناک‌ترین انواع بدافزارها محسوب می‌شوند که می‌توانند اطلاعات شخصی را سرقت کرده و خسارات زیادی به کاربران وارد کنند. با شناخت تروجان چیست و انواع آن و رعایت نکات امنیتی، می‌توان از حملات مخرب جلوگیری کرد. همیشه استفاده از ابزارهای امنیتی معتبر و رعایت اصول امنیت سایبری، بهترین راهکار برای مقابله با این تهدیدات است. همچنین، آگاهی کاربران از روش‌های فریب هکرها و افزایش سواد سایبری نقش مهمی در پیشگیری از حملات تروجان‌ها ایفا می‌کند.